Brenda Njësisë 8200 të Izraelit, ekipi i adoleshentëve të teknologjisë që gjurmuan vendet e pasurimit të uraniumit në Iran

Lajme

Gazeta Express

30/06/2025 8:00

Izraeli ka një ekuivalent të Agjencisë së Sigurisë Kombëtare të Shteteve të Bashkuara që kryen luftë kibernetike dhe lloje të tjera të operacioneve klandestine, por me një ndryshim të dukshëm: Stafi i saj përbëhet kryesisht nga adoleshentë.

Ushtarët e Njësisë 8200 të Forcave Mbrojtëse të Izraelit – shumica që jetojnë me prindërit e tyre dhe punojnë për para si pjesë e shërbimit të detyrueshëm ushtarak të vendit – gjetën vendet iraniane të pasurimit të uraniumit që Izraeli është përpjekur të shkatërrojë gjatë javës së kaluar.

Ata prodhuan videon anti-Ajatollah me të cilën ndërprenë transmetimin shtetëror të lajmeve të Iranit, si dhe identifikuan udhëheqësit iranianë dhe shkencëtarët bërthamorë në listën e goditjeve të Izraelit.

Një veteran i njësisë, tani në të 30-at e hershme dhe që drejton një startup inteligjence artificiale në Kalifornian Jugore, i quan ushtarët e saj 18 deri në 21 vjeç në detyrë aktive “më të çuditshmit e çuditshëm”.

“Këta janë hakerat, lojtarët e shahut, mendjelehtët që i njihnit në shkollën e mesme, por deri në shkallën e N-të”, thotë ai, duke këmbëngulur në anonimitet nga frika, pretendon ai, se “kushdo që ka bërë inteligjencë në Izrael nuk është i sigurt” këto ditë, madje as në SHBA.

Është një shenjë e kërcënimit të perceptuar që raketat iraniane që goditën Izraelin jugor, mund të kenë qenë të drejtuara në një vend në zonën ku kanë punuar ushtarët e Njësisë 8200, jo në spitalin civil në të cilin janë përqendruar qeveria izraelite dhe mediat perëndimore.

Ministri i Jashtëm i Iranit, Seyed Abbas Araghchi, postoi në X se ushtria e Iranit e eliminoi “me saktësi” atë vend, si dhe “një tjetër objektiv jetësor”, por nuk i identifikoi vendndodhjet e tyre.

Izraeli nuk u është përgjigjur këtyre pretendimeve, apo nëse ushtarët e Njësisë 8200 u goditën.

Në vend të kësaj, kryeministri Benjamin Netanyahu përmendi 71 personat e plagosur në spital, duke akuzuar Iranin se ka shënjestruar qëllimisht civilët – edhe pse ushtria e tij ka bombarduar spitalet civile në të gjithë Gazën që nga sulmet terroriste vdekjeprurëse të udhëhequra nga Hamasi në tetor 2023.

Njësia 8200, e njohur në Izrael si Shmone Matayim, është njësia më e madhe e IDF-së, që besohet të ketë rreth 5,000 ushtarë aktivë të moshës 18 deri në 21 vjeç, me veteranë të moshuar në rezervë.

Ushtarët në korpusin e elitës së inteligjencës zakonisht rekrutohen menjëherë pas shkollës së mesme, bazuar në shpejtësinë e të nxënit të tyre dhe aftësinë për të zgjidhur probleme komplekse.

Shumë prej tyre morën pjesë në programe pas shkolle që i trajnuan ata në kodim kompjuterik dhe hakim, dhe disa morën trajnime private për t’u përgatitur për provimet dhe intervistat shumë konkurruese të pranimit të njësisë.

Burimet i tregojnë Daily Mail se familjet bëjnë çmos për të rritur shanset e fëmijëve të tyre për të qenë midis një përqindëshit të të gjithë aplikantëve të pranuar në njësi, e cila shihet si një rrugë drejt punëve fitimprurëse të teknologjisë së lartë.

Pas përfundimit të shërbimit të tyre, veteranët e 8200 kanë vazhduar të themelojnë dhe drejtojnë startup-e të teknologjisë së informacionit, inteligjencës artificiale dhe sigurisë kibernetike në Izrael dhe ndërkombëtarisht.

Njësia 8200 i ka rrënjët e saj në njësitë e zbulimit të kodeve dhe inteligjencës të formuara pas themelimit të Izraelit në vitin 1948. Këto njësi përbëheshin kryesisht nga folës të arabishtes, të lindur në vendet me të cilat Izraeli ishte ose në luftë ose spiunonte.

Në vitet e para, ushtarët përdornin pajisje primitive dëgjimi që tani janë të ekspozuara në Glilot, selinë e saj në veri të Tel Avivit.

Orët e gjata që ata kaluan duke dëgjuar armiqtë e Izraelit ruajtën jo vetëm rrjedhshmërinë e gjuhës së tyre, por edhe njohjen e tyre me mentalitetin e armiqve të vendit të tyre.

Gjatë dekadave, njësia u shndërrua në një lloj inkubatori teknologjik. Kultura e saj thuhet se është e relaksuar dhe inkurajon kreativitetin dhe mendimin e pavarur, shumë ngjashëm me një startup.

Disa nga ushtarët e saj mund të njihen nga uniformat e tyre të rrudhura, flokët e çrregullt ose vathët e gjatë – gjëra që nuk shiheshin mirë në radhët e rregullta të IDF-së.

Disa hebrenj izraelitë konservatorë, ruralë dhe fetarë u ankuan se njësia dominohej nga tel-avivianë me arsim të lartë, ateistë dhe liberalë, pikëpamjet e të cilëve mbi politikën dhe ushtrinë nuk ndahen domosdoshmërisht në të gjithë vendin.

IDF ka ndërmarrë hapa për të diversifikuar ushtarët e 8200-ës nën kryeministrin Benjamin Netanyahu dhe koalicionin e tij, më të djathtën ekstreme në historinë e Izraelit.

Edhe pse operacionet e saj janë të klasifikuara, njësia është raportuar se ka lëshuar virusin kompjuterik që çaktivizoi centrifugat bërthamore iraniane nga viti 2005 deri në vitin 2010, ka sulmuar kibernetikisht kompaninë shtetërore të telekomunikacionit të Libanit në vitin 2017 dhe ka ndihmuar në pengimin e një sulmi të ISIS në vitin 2018 ndaj një linje ajrore civile që udhëtonte për në Emiratet e Bashkuara Arabe nga Australia.

Thuhet se nëndegë prej 8200 personash kanë qenë të përfshirë në zhvillimin dhe testimin e pejxherëve dhe radiolidhjeve që Izraeli i projektoi për të shpërthyer në duart e militantëve të Hezbollahut në Liban shtatorin e kaluar.

Më afër vendit, njësia ka mbikëqyrur palestinezët për dekada dhe në vitin 2014 u denoncua nga një grup rezervistësh, për atë që ata e konsideruan si shkelje joetike të privatësisë së palestinezëve që nuk janë përfshirë në dhunë.

Kritika të tilla janë rritur ndërkombëtarisht që kur Izraeli ka qenë në luftë në Gaza, ku IDF përdor inteligjencën artificiale të nxjerrë nga njësia për të synuar banorët e Gazës të dyshuar për përfshirje me Hamasin.

Hetimet e lajmeve kanë zbuluar mënyra vdekjeprurëse se si të dhënat e pasakta të përdorura nga njësia dhe algoritmet e gabuara mund të shkojnë keq.

Brenda Izraelit, reputacioni i Njësisë 8200 për mbledhjen e të dhënave të plota dhe të sakta të inteligjencës u vu në pikëpyetje, pasi dështoi të parandalonte sulmet terroriste të udhëhequra nga Hamasi më 7 tetor 2023.

Këto sulme vranë 1,200 njerëz në të gjithë Izraelin jugor dhe çuan në marrjen peng të 251 të tjerëve. Ato gjithashtu nxitën luftën tashmë 20-mujore në Gaza, gjatë së cilës Izraeli ka vrarë 55,637 palestinezë dhe ka plagosur 129,880, sipas Ministrisë së Shëndetësisë së Gazës.

Komandanti i njësisë dha dorëheqjen pas kritikave se studiuesit e Njësisë 8200 kishin identifikuar shenja të sulmit të Hamasit disa muaj para se të ndodhte, por se ai nuk ushtroi presion të mjaftueshëm mbi udhëheqësit më të lartë ushtarakë dhe politikë të Izraelit për ta parandaluar atë.

Mbrojtësit e njësisë kanë kundërshtuar se ajo nuk duhet të fajësohet për mosveprimin e drejtuesve të lartë.

Njësia është e bazuar kryesisht në një sërë ndërtesash zyrash të parëndësishme pranë selisë së Mossadit, agjencisë së spiunazhit të Izraelit, në Glilot, në veri të Tel Avivit.

Kompleksi u shënjestrua nga Hezbollahu i mbështetur nga Irani vjeshtën e kaluar, pas sulmeve famëkeqe me pejxherë dhe radiolidhje.

Nga ana e tij, Irani ka arsye të tjera për ta shënjestruar njësinë.

Ushtarët e saj – ose të paktën veteranët e saj – besohet se kanë marrë pjesë në dy sulme kibernetike ndaj Iranit gjatë javës së kaluar, të dyja të kryera nga një kolektiv hakerash pro-Izraelit që e quajnë veten “Predatory Sparrow”.

Grupi pretendoi se kishte shkatërruar të dhëna në bankën shtetërore Sepah të Iranit. Dhe mori meritat për zhdukjen e 90 milionë dollarëve nga një nga bursat më të mëdha të kriptomonedhave në Iran, e cila dyshohet se ndihmon qeverinë iraniane të shmangë sanksionet dhe të financojë programin e saj bërthamor dhe operacione të tjera sekrete.

Në vitet e kaluara, ushtarët e Njësisë 8200 besohet gjithashtu se kanë bllokuar përdorimin e bankomateve dhe pompave të benzinës në Iran dhe kanë hakuar sistemin digjital të sinjalistikës së autostradës së vendit, duke postuar mesazhe kritike ndaj Ajatollah Ali Khameneit.

Folësit persisht brenda njësisë thuhet gjithashtu se kanë nxitur frikë dhe paranojë midis ushtarëve të Gardës Revolucionare të Iranit dhe shkencëtarëve bërthamorë, duke shfrytëzuar informacione personale kompromentuese kundër tyre për të nxjerrë sekrete shtetërore.

Irani goditi zonën Glilot me raketa balistike. Në një deklaratë, trupa e Gardës Revolucionare Islamike (IRGC) shkroi se “pavarësisht pranisë së sistemeve mbrojtëse shumë të përparuara”, ajo “goditi qendrën e inteligjencës ushtarake të regjimit sionist dhe qendrën për planifikimin e operacioneve terroriste dhe të këqijave të regjimit sionist”.

“Kjo qendër është duke u djegur aktualisht,” shkroi IRGC më vonë atë ditë.

Nuk është e qartë nëse ndërtesat e dëmtuara ishin brenda apo jashtë bazës dhe nëse, para apo pas sulmit me raketa, IDF zhvendosi ushtarët e Njësisë 8200 75 milje në jug në Beersheba pranë vendit të sulmit.

“Jam i shqetësuar për ata djem”, thotë veterani i njësisë në Kaliforni, i cili ka një kushëri që aktualisht shërben në 8200.

“Ata i kanë shkaktuar shumë telashe Iranit dhe ndoshta kanë objektiva serioze në shpinë”, shtoi ai. /Telegrafi/