Ka dalë nga shtypi libri më i ri i Kujtim Shalës, “Fizika naive”

Arte

Gazeta Express

26/06/2025 12:58

Sapo ka dalë nga shtypi libri më i ri i poetit dhe studiuesit Kujtim M. Shala, me titullin alternativ “Fizika naive”, i cili është një libër poetik. “Fizika naive” ka katër cikle poetike, të cilat lidhen për nga forma poetike dhe për nga tematike, të titulluara: “Treguesi i emrave”, “Fizika naive”, “Shpikja e vuajtjes” dhe “Skica”, tipare që “Fizika naive” e bëjnë një vepër poetike të strukturuar.

“Fizika naive” prek raportet mes njeriut dhe historisë, trupit dhe pushtetit, kujtesës dhe gjuhës, me një stil poetik që sjell reflektime filozofike. Ciklet e tij ndërthurin ngjarjet e mëdha me përditshmërinë, mitin me jetën, të kaluarën me traumën kolektive. “Fizika naive” na ofron një mënyrë për ta parë botën nga një kënd tjetër, ku brishtësia njerëzore bëhet e dukshme përballë forcave të kohës, por edhe një thirrje për të mbajtur gjallë kujtesën dhe imagjinatën.

Rikujtojmë se Kujtim M. Shala është poet, studiues letrar, profesor i letërsisë shqipe, i teorisë letrare dhe i filozofisë së letërsisë në Universitetin e Prishtinës. Është anëtar i rregullt i Akademisë së Shkencave dhe të Arteve të Kosovës, si dhe anëtar i jashtëm i Akademisë së Shkencave të Shqipërisë. Ka fituar çmime për poezi dhe për studime letrare.

Librin e tij më të ri, “Fizika naive”, e ka botuar Shtëpia Botuese “Dukagjini” dhe është libri i 53-të me radhë i tij.

PLOJA

Në ditën e parë të prillit kur po zhbëhej errësira

mjegull e zezë e hollë si napat e zakonshme

ikte ngadalë fushës së gjerë

të gjithë po flinin katundi ishte mbuluar nga bora

një trill i vjetër sa tregimet më të vjetra

i marsit me shkurtin

ditët që marsi i zemëruar mori hua shkurtit

si paratë e pista dhe ngriu plakat kokëforta

ato ditë tani i kishte prilli i vënë në zonën e pranverës

përherë shoqëruar nga erërat e fundit të dimrit

u afruan ngadalë hije të mërishme

kishin maska i kishin grabitur nga dramat e lashta

çdo gjë që bënin ishte e vërtetë

përpos maskave

armë zjarri të gjata thika me tehe sharre

nuk trokitën shkallmuan dyert bërë me dërrasa

të lyera sa për të mos u dukur druri

bojë e trashë mbi natyrën e përpunuar ashpër

dhomat i mbushën me gaz

qëlluan pa shikuar fare

rafalë të gjatë

klithma tmerri pastaj qetësi e përjetshme

jashtë së cilës krismat vazhdonin

trupat e burrave i gjymtuan

fëmijëve ua prenë duart degë të njoma pa gjethe

gratë i shikonin me lakminë e kafshës

që nuk e dallon trupin nga kërma

askush nuk i pa

në mbrëmje ikën

ngelën vetëm qentë pa zot

një hap bënin dhe largoheshin të frikësuar

derisa u afrua njeriu i parë

gjeti disa maska hedhur në dheun e lagur

iu duken si maskat në librat e ilustruar të teatrit të vjetër

plojë mbi trupat përzier me gjymtyrët e prera

të fëmijëve që kishin parë yjtë e bardhë

i vranë në shtegun më të ngushtë të Gjithësisë

djajtë me maska kafshësh

(“Fizika naive”, ff. 15-16)