Festivali i Filmit në Kanë dërgoi një sinjal të fortë politik duke i dhënë sot ”Palmën e artë” regjisorit disident iranian Jafar Panahi për filmin e tij “It Was Just an Accident”, i xhiruar në mënyrë klandestine.
Regjisori 64-vjeçar pati mundësi të merrte pjesë në Kanë për herë të parë në 15 vjet dhe të merrte çmimin e tij, të dhënë nga presidentja e jurisë Juliette Binoche.
Një thriller moral që shqyrton dilemën e ish-të burgosurve të tunduar për t’u hakmarrë ndaj torturuesve të tyre, filmi sulmon drejtpërdrejt arbitraritetin e forcave të sigurisë.
Filmi artistik është gjithashtu një reflektim mbi drejtësinë dhe hakmarrjen përballë arbitraritetit.
Panahi, i cili është burgosur dy herë në Iran, një vend nga i cili nuk mund të largohej deri vonë, ka premtuar të kthehet në shtëpi pas Festivalit të Kanës pavarësisht rrezikut të hakmarrjes.
Askush nuk e di se çfarë fati do t’i kenë rezervuar autoritetet pas këtij filmi të 11-të artistik.
Filmi i tij, i cili vjen pas “Anora” nga amerikani Sean Baker, u xhirua fshehurazi, pasi regjisori refuzoi të kërkonte leje për të filmuar.
Në kundërshtim me ligjet e Republikës Islamike, disa nga aktoret e saj shfaqen pa vello.
Ai është iraniani i dytë që fiton ”Palmën e artë”, pas Abbas Kiarostamit për filmin “The Taste of Cherry” (1997).
Vitin e kaluar, një tjetër iranian, Mohammad Rasoulof, fitoi një çmim special për një film tjetër nxitës, “”The Seeds of the Wild Fig Tree”.
Pasi mbërriti klandestine në Kanë, ai zgjodhi mërgimin.
– Zbulimi Nadia Melliti –
Në pjesën tjetër të çmimeve, juria shpërbleu një zbulim, atë të aktores franceze Nadia Melliti, e cila mori çmimin për Aktoren më të Mirë në moshën 23-vjeçare, dhe për rolin e saj të parë në film në “La petite dernière” nga bashkëkombësja e saj Hafsia Herzi.
Një studente sporti e parë në një kasting të çmendur, ajo luan rolin e Fatimes, 17 vjeçe, një grua e re myslimane që zbulon homoseksualitetin e saj.
Filmi është adaptuar nga romani autobiografik i Fatima Daas, i botuar në vitin 2020.
“Agjenti Sekret” i regjisorit brazilian Kleber Mendonça Filho fitoi dy çmime: Regjisori më i Mirë dhe Aktori më i Mirë për Wagner Moura, 48 vjeç, i njohur jashtë Brazilit për portretizimin e Pablo Escobar në serialin “Narcos”.
Çmimin e Madh e fitoi norvegjezi Joachim Trier për filmin “Vlerë Sentimentale”.
Tashmë ndër regjisorët më të vlerësuar në historinë e Kanës, me dy ”Palma të arta”, vëllezërit Luc dhe Jean-Pierre Dardenne u larguan me një trofe të ri, çmimin e skenarit, për filmin “Jeunes Mères”. Ata po e fitojnë atë për herë të dytë në karrierën e tyre, pas “Heshtja e Lornës” (2008).
Oliver Laxe, franko-spanjoll, fitoi Çmimin e Jurisë së bashku për filmin “Sirat”, një udhëtim magjepsës në një festë rave halucinante dhe apokaliptike në vendin e “Mad Max”, me protagonist Sergi Lopez.
Ai e ndan atë me regjisoren gjermane Mascha Schilinski, e cila eksploron njëqind vjet trauma familjare përmes fatit të katër grave në “Sound of Falling”.
Festivali i 78-të i Filmit në Kanë i bëri jehonë luftërave në Lindjen e Mesme dhe Ukrainë dhe u shënua gjithashtu nga deklarata të forta, duke filluar me sulmin e Robert De Niros ndaj Donald Trump gjatë ceremonisë së hapjes.
Nga ana e shkëlqimit, dy javët panë paradat e saj të mbushura me yje, nga Denzel Washington te Tom Cruise, i cili erdhi për të prezantuar filmin e fundit “Mission: Impossible”, nëpërmjet Scarlett Johansson, në debutimin e saj si regjisor, dhe Nicole Kidman.
/rtvora/