Poezia e javës / Goethe: Trishtimi

Arte

Gazeta Express

24/03/2023 17:24

Poezia ‘Trishtimi’ është pjesë e operës se Goethes “Ervini dhe Elmira”, të cilën e kishte përpunuar në dy akte autori, gjatë qëndrimit në Itali

TRISHTIMI

Ju po thaheni, trendafilë të ëmbël

Dashuria ime s’ju mjaftoi

Çelni, ah çelni për të pashpresin,

Të cilit pikëllimi zemrën ia shpoi.

Ato ditë mërzitshëm i vajtoj,

Kur si engjëll mbështetesha te ti,

Në pritje që sythi i parë t’prarojë

Vija herët në kopsht për ty.

Gjitha lulet, gjithë frutat,

Që shkelje me këmbët e tua,

Dhe para fytyrës sate,

Shpresë në zemër m’zgjonin mua.

Ju po thaheni, trendafilë të ëmbël

Dashuria ime s’ju mjaftoi

Çelni, ah çelni për të pashpresin,

Të cilit pikëllimi zemrën ia shpoi.

Wehmuth

Ihr verblühet, süße Rosen, / Meine Liebe trug euch nicht; / Blühtet, ach! dem Hoffnungslosen, / Dem der Gram die Seele bricht. // Jener Tage denk’ ich trauernd, / Als ich, Engel, an dir hing, / Auf das erste Knöspchen lauernd, / Früh zu meinem Garten ging; // Alle Blüthen, alle Früchte / Noch zu deinen Füßen trug, / Und vor deinem Angesichte
Hoffnung in dem Herzen schlug. //Ihr verblühet, süße Rosen, / Meine Liebe trug euch nicht; / Blühtet, ach! dem Hoffnungslosen, / Dem der Gram die Seele bricht.

***

Poezinë “Trishtimi” Goethe e kishte shkruajtur për Lilin (Lili Schönemann), më të cilën kishte qenë i fejuar në rini. Siç thot autori vetë, saherë që e viziton shtëpinë e babait, në të ngjallën dromca nga lidhja e tij me Lilin (pasi shtëpia e saj ishte disa blloqe tutje), te i cili ngjallin pasiguri. Sipas tij ishin të tjerët ata që e kishin bindur Lilin që të ndahej prej tij, pasi ky kishte vendosur të shpërngulej nga qyteti për një përiudhë kohore, për të qartësuar mendjen e tij, sepse kishte frikë nga martesa.

Për poezinë e në fjalë Goethe kishte shkruar në ditarin e tij autobiografik “Aus meinem Leben Dichtung und Warheit”, dhe kishte cekur se për gjendjen në të cilën ndodhej vetem përmes poezisë mund të përshkruhet ajo që ndjente. Sie ide e kishte poezinë “Lilis Park” mirëpo ajo sipas tij nuk mund të pasqyronte gjendjen e autorit sikurse poezia “Trishtimi” (Wehmuth).

Siç thotë ai, kjo poezi i ka hije atij që ndihet pa fat dhe për këtë arsye e kishte bashkangjitur në këtë pjesë të ditarit. Poezia është pjesë e operës se Goethes “Ervini dhe Elmira”, të cilën e kishte përpunuar në dy akte autori, gjatë qëndrimit në Itali.

/Aus meinem Leben Dichtung und Warheit: f.801-805

/Përshtati nga origjinali: Ardiana Abazaj