“Ideja e çmendur”: Projekti 13 miliardë dollarësh i Turqisë që lidh Detin e Zi dhe atë të Marmarasë

Gazeta Express

17/02/2020 19:50

Në perëndim të Stambollit, mes Detit të Zi dhe Detit Marmara, shtrihen peizazhe të larmishme pyjesh, fermash, kënetash dhe vendbanimesh antike.

Por kjo zonë është më shumë nga sa sheh syri: ajo është rruga e Kanal İstanbul, një mega projekt infrastrukture me një kosto prej $ 12.6 miliardë dollarësh, të cilin presidenti turk Rexhep Tajip Erdogan e ka përshkruar si “planin e tij të çmendur” kur e paraqiti fillimisht idenë në 2011-tën.

Kanal İstanbul, i aprovuar nga ministria e mjedisit muajin e kaluar, do të jetë një kanal transporti 45 km që do të bashkojë Detin e Zi me atë të Marmarasë, duke ecur paralelisht me ngushticën e Bosforit, e cila tashmë kalon nëpër qendrën e Stambollit.

Qeveria thotë se kanali është i nevojshëm për të zvogëluar trafikun ujor në qytet.

Por kritikët-përfshirë dhe kryebashkiakun e Stambollit- paralajmërojnë se nisma do të ketë një kosto të madhe mjedisore, e flasin për shkatërrimin e mundshëm ekologjik të Detit Marmara.

Ekziston një ekuilibër delikat mjedisor mes këtij deti dhe atij të Zi, që lidhen aktualisht nga ngushtica e Bosforit.

“Niveli i kripës së Detit të Zi është më i ulët se ai i Marmarasë, dhe përmbajtja organike e tij, shumë më e madhe”, thotë Cevahir Efe Akçelik, sekretar i Unionit të Dhomave të Inxhinierëve dhe Arkitektëve Turkë në Stamboll.

Për shkak se Deti i Zi është 50 cm më i lartë se ai i Marmarasë, si niveli ashtu edhe dendësia e kripës do të ndryshonin tek ky i fundit nëse të dy do të lidheshin me kanalin që synon Erdogani.

Jo vetëm kaq, por edhe fluksi i organizmave qelizorë në Marmara do të konsumonte oksigjen shtesë; kjo do të bënte që bakteret dhe organizmat e tjerë të krijonin një gaz sulfurik, e në qytet do të përhapej një erë e ngjashme me atë të vezëve të prishura.

Disa druhen se kjo mund ta fshijë plotësisht jetën në Marmara. Projekti u paraqit disa kohë më parë për konsultime publike e mijëra vetë firmosën një peticion kundër tij, megjithatë në muajin janar, ministri turke e mjedisit e aprovoi gjithsesi.