Bimët nuk janë të heshtura, ato nxjerrin tinguj

Mistere

Gazeta Express

30/03/2023 23:19

Sipas regjistrimeve të bëra në një studim të ri, bimët nxjerrin tinguj që janë të pakapshëm për veshin e njeriut dhe ato bëjnë më shumë tinguj kur janë të etur ose nën lloje të tjera stresi.

Hulumtimi trondit atë që shumica e botanistëve mendonin se dinin për mbretërinë e bimëve, e cila ishte konsideruar kryesisht e heshtur dhe sugjeron se bota rreth nesh është një kakofoni tingujsh bimore.

Bima e parë që Hadany regjistroi, duke përdorur një mikrofon tej zanor, ishte një kaktus në laboratorin e saj gjashtë vjet më parë, por ajo nuk mund të përjashtonte që tingulli që zbuloi ishte bërë nga diçka tjetër në mjedis. Studimet e mëparshme kishin treguar se bimët bënin dridhje, por nuk dihej nëse këto dridhje u bënë valë zanore në ajër.

Për të kuptuar nëse bimët në të vërtetë lëshonin tinguj, Hadany dhe ekipi i saj porositën kuti akustike të izoluara nga zëri.

Studiuesit vendosën bimë duhani dhe domate në kuti, të montuara me mikrofona tej zanor që regjistrojnë në frekuenca midis 20 dhe 250 kiloherz. (Frekuenca maksimale që mund të dallojë veshi i një njeriu të rritur është rreth 16 kilohertz.) Disa nga bimët kishin prerë kërcell ose nuk ishin ujitur për pesë ditë dhe të tjera ishin të paprekura.

Ekipi zbuloi se bimët lëshonin tinguj në një frekuencë prej 40 deri në 80 kilohertz, dhe kur kondensoheshin dhe përktheheshin në një frekuencë që njerëzit mund të dëgjojnë, zhurmat ishin paksa të ngjashme me zhurmën kërcitesë.

Një bimë e stresuar lëshonte rreth 30 deri në 50 nga këto tinguj kërcitës në orë në intervale në dukje të rastësishme, por bimët e patheksuara lëshonin shumë më pak tinguj.

Ndërsa studiuesit përdorën duhanin dhe bimët e domates sepse janë të lehta për t’u rritur në një mënyrë të standardizuar, ata gjithashtu regjistruan tinguj të bërë nga një shumëllojshmëri speciesh të tjera bimore, si gruri, misri, kaktusët dhe hardhia, dhe zbuluan se ato lëshonin më shumë tinguj. /rtsh.al/